همانطور که در مطالب قبلی اشاره شد به دلیل پیچیدگی در الگوریتم های محاسباتی رتبه اعتباری مردم عادی دچار باورهای غلط در مورد اعتبارسنجی می شوند که به برخی از آن ها در پایین اشاره می کنیم:
آیا افزایش مبلغ موجودی در حساب بانکی امتیاز اعتباری را افزایش می دهد؟
خیر. مبلغ موجود در حساب بانکی هیچ ارتباطی به امتیاز اعتباری ندارد.
آیا پرداخت بدهی ها بلافاصله امتیاز اعتباری را افزایش می دهد؟
بله و خیر. اگرچه پرداخت بدهی ها به افزایش امتیاز اعتباری کمک شایانی می نماید، اما معمولا ترمیم خسارت های وارد شده به امتیاز اعتباری به زمان طولانی تر و حتی در بعضی موارد به ۶ سال زمان نیاز دارد. به عبارت دیگر اگرچه پرداخت بدهی ها اولین و مهم ترین اقدامی است که هر شخص برای بهبود سابقه اعتباری خود می تواند انجام دهد، اما این اقدام بلافاصله اثر بخش نبوده و نتایج مطلوب آن در طول زمان به ثمر می نشیند. البته در ایران دیده شده که تسویه اقساط عقب افتاده در اعتبار سنجی افراد و افزایش رتبه اعتباری ایشان تاثیر بسزایی خواهد داشت.
امتناع از پرداخت بدهی تا چند سال روی سابقه اعتباری افراد تاثیر می گذارد؟
چنانچه شما به شرکتی یا بانکی که به "موسسات اعتبار سنجی" گزارش می دهد، بدهی پرداخت نشده دارید و یا بدهی شما به Collection Agency واگذار شده است، سابقه اعتباری شما ۳ تا ۷ سال تحت تاثیر منفی قرار می گیرد (که در اکثر موارد ۷ سال است البته درکشور کانادا). پس از گذشت این زمان، عدم پرداخت شما تاثیری روی سابقه اعتباری شما نخواهد داشت.
آیا تسویه کامل کارت اعتباری (Credit Card) و بستن آن به افزایش امتیاز اعتباری کمک می کند؟
خیر. این مورد یکی از رایج ترین شایعات در دنیای اعتبارسنجی است. پرداخت کامل کردیت کارت یا لاین-آف-کردیت و بستن آن معمولاً به جای افزایش امتیاز اعتباری، آن را کاهش می دهد. مخصوصاً اگر سقف اعتبار کارت یا حسابی که آن را بستید بالا بوده و یا این کارت یا حساب قدیمی بوده باشد. به خاطر بسپارید که باز کردن حساب کردیت کارت و یا حساب های اعتباری مانند لاین-اف-کردیت و بستن آن ها، هر دو به امتیاز شما لطمه می زنند. بر این اساس هر گاه به شما پیشنهاد باز کردن حساب اعتباری شد، قبل از اقدام کردن، در مورد آن به خوبی فکر کنید. در ضمن توجه داشته باشید که حساب بانکی با حساب اعتباری تفاوت دارند. شما می توانید حساب بانکی خود را هر زمان که اراده کنید بدون تاثیر منفی روی امتیاز اعتباری ببندید.
آیا تعداد کارت های اعتباری متعدد بر رتبه اعتباری ما تاثیر می گذارد؟
خیر. تعدد کارت های اعتباری تاثیری بر رتبه اعتباری نخواهد داشت و فقط میزان استفاده از اعتبار یا بدهی شماست که بر رتبه اعتباری شما تاثیر گذار خواهد بود.
امتیاز اعتباری من پایین است و هیچ موسسه ای به من وام نمی دهد. چگونه می توانم امتیاز اعتباری ام را در این حالت بالا ببرم؟
این مشکل برای تازه واردین در کانادا یا کسانی که به علت بدهی امتیاز پایینی دارند بسیار رایج است. راه حلی که وجود دارد این است که می توانید برای Secured Credit Card اقدام کنید. به این ترتیب بانک مبلغی را که شما تعیین می کنید به عنوان وثیقه در حسابتان بلوکه می کند و به همان مقدار روی کردیت کارت به شما اعتبار می دهد. به این صورت شما صاحب اعتبار شده اید و از این لحظه با پرداخت به موقع قبض های کارت اعتباریتان به تدریج امتیاز اعتباری خود را بالا می برید. در نهایت پس از گذشت یک یا دو سال اگر مشکل جدیدی در سابقه اعتباری تان وجود نداشته باشد، معمولاً بانک مبلغ بلوکه شده را آزاد می کند و شما می توانید کماکان از کارت اعتباریتان استفاده نمایید.
آیا گزارش اعتباری بدون اجازه و تائید من قابل مشاهده است؟
خیر، در ایران بدون رضایت شما، شخص و یا شرکتی نمی تواند به گزارش اعتباری شما دسترسی پیدا کند.
با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد به این نتیجه می رسیم که در کانادا افراد می بایست تلاش کنند تا رتبه اعتباری خود را افزایش دهند. البته این مورد درباره رتبه اعتباری در ایران نیز صادق است. برای افزایش رتبه اعتباری می بایست مواردی را رعایت نمود که در مطالب بعدی این موارد را بازگو خواهیم نمود. البته شما می توانید جهت افزایش رتبه اعتباری خود در ایران از کارشناسان اعتبار یکپارچه سپهر (آیس) مشاوره رایگان بگیرید.
مزایای رتبه بندی اعتباری برای شرکتها چیست؟
رتبه بندی اعتباری یک ابزار مهم برای وام گیرندگان برای دسترسی به وامها و کارت های اعتباری است. داشتن رتبه خوب اعتباری به شرکتها اجازه میدهد تا به راحتی از نهادهای مالی یا بانکها وام بگیرند. بانکها معمولا شرایط وام را به صورت تابع اعتبار رتبه بندی شما تعیین میکنند؛ این به این معنی است که هرچه رتبه بندی اعتباری بهتر باشد، شرایط گرفتن وام شما بهتر میشود. اگر رتبه اعتباری شما ضعیف باشد، بانک ممکن است حتی شما را برای گرفتن وام رد کند.
مزایای رتبه بندی اعتباری و سامانه رتبه بندی اعتباری برای شرکتها
در ادامه این مقاله رتبه بندی اعتباری تلاش میشود تا مزایای آن بررسی خواهد شد.
1-گرفتن وام با هزینهی کمتر
یک شرکت با امتیاز بالای رتبه بندی اعتباری و نیز رتبه اعتباری بالادارای فرصتی میشود تا هزینههای وام گرفتن را از طرف مردم با دادن سود کمتر نسبت به سپردههای ثابت یا اوراق قرضه یا سهام کاهش دهد. زیرا سرمایه گذاران حاضرند به جای سرمایه گذاری در اوراق قرضه با ریسک بالا و سود بالا در دادن وام به شرکتهای دارای رتبه اعتباری بالا با ریسک پایین اما سود کمتر سرمایه گذاری کنند.
2- دسترسی به مخاطبان گسترده تر برای وام گرفتن و اخذ تسهیلات:
اهمیت رتبه بندی اعتباری در این است که یک شرکت دارای رتبهی خوب اعتباری و گزارش اعتباری مناسب میتواند از طریق مطبوعات و رسانههای دیجیتال سرمایه گذاران بیشتری را در پروژههای خود جذب کند. سرمایه گذاران در اقشار مختلف جامعه میتوانند به وسیله ابزار امتیاز اعتباری و رتبه اعتباری بالاتر آن شرکت جذب شوند زیرا سرمایه گذاران تمایل دارند در جایی سرمایه گذاری کنند که پرداخت به موقع بهره و بازگشت اصل مبلغ سرمایه گذاری توسط آنها تضمین شده است.
3-رتبه بندی اعتباری به عنوان ابزاری برای بازاریابی:
رتبه بندی اعتباری شرکت ها میتواند به ابزاری برای بازاریابی برای ایجاد تصویر بهتر در برخورد با مشتریان و افزایش اعتماد به نفس آنها در تولید و عرضهی محصولات و کالاهایشان و افزایش کسب درآمد و سود آنها شود.
4-کاهش هزینههای عمومی:
یک شرکت دارای رتبهی اعتباری بالا میتواند با حداقل هزینه میزان جذب سرمایه گذاران را افزایش دهد. این شرکت از پرداخت هزینههای مربوط پوشش رسانهای، کنفرانسها و تبلیغات در رسانههای مختلف معاف شود. رتبه بندی اعتباری در پول و زمان شرکتها صرفه جویی میکند. یک شرکت پخش می تواند رتبه اعتباری مشتریان خرد و کلان خودرا دریافت کرده و برمبنای امتیاز اعتباری آن شرکت به وی کالا و خدمات اعتباردهد.
5-رتبه بندی اعتباری انگیزهای برای رشد و پیشرفت:
رتبه بندی اعتباری میتواند برای شرکتهای مختلف برای رشد و پیشرفت انگیزه ایجاد کند، زیرا رقیبان در تلاش هستند با افزایش اعتماد به نفس خود از طریق این رتبه بندی تشویق شوند تا عملیات یا پروژههای جدیدی بر عهده بگیرند و از شما جلو بیفتند. با نمایش تصویر بهتر و ایجاد رتبه اعتباری بالاتر، شرکت میتواند با نشان دادن انضباط و شفافیت مالی از منابع دولتی و شرکتهای خصوصی یا بانکها پس از ارزیابی موفق، وام و کمکهای مالی خوبی دریافت کند.
6- عرضه کننده ناشناخته:
رتبه اعتباری، باعث به رسمیت شناختن عرضه کننده میشود، در حالی که وارد شدن به بازار از طریق مبنای سرمایه گذار گستردهتر است که بر اساس رتبه بندی به جای «تشخیص نام» تکیه میکند.
7- مزایای رتبه بندی اعتباری برای کارگزاران و واسطههای مالی:
اعتبار شرکتهایی که به شدت ارزیابی میشوند، به نفع کارگزارانی است که میخواهند آنها را پذیرش کنند، چرا که تلاش کمتری برای مطالعهی وضعیت اعتبار شرکتها برای متقاعد کردن مشتریان خود برای انتخاب پیشنهاد سرمایه گذاری در این شرکتها انجام میدهند.
سوال چالش برانگیز در ارتباط با استعلام چک برگشتی و رتبه اعتباری
سوال مهمی که همواره ذهن افراد را به خود مشغول داشته است این است که آیا استعلام چک برگشتی اشخاص در رتبه اعتباری آنها تاثیر گذار است یا خیر؟ برای این منظور در ابتدا می بایست رتبه اعتباری را تعریف کرده تا با آشنایی با آن میزان تاثیر این رتبه را در حق اشخاصی مورد سنجش و ارزیابی قرار دهیم که سابقه استعلام چک برگشتی داشته اند.
تعریف رتبه اعتباری
رتبه اعتباری به واقع مقیاس و سنجشی می باشد که بر حسب رفتارها و عملکردهای اعتباری هر شخص حقیقی یا حقوقی در 105 مجموعه داخل کشور شامل: بانک ها، موسسات اعتباری، شرکت های بیمه، کارگزاریها، لیزینگ و ...می باشد که با استفاده از فرمول های استاندارد اعتبار سنجی تخمینی میزان ریسک اعتباری اشخاص را برآورد می کند. چیزی که در رتبه اعتباری بسیار حائز اهمیت می باشد، پرداخت به موقع صورت حساب و اقساط تسهیلات دریافت شده است که اگر به موقع و سر وقت صورت گیرد به این افراد رتبه اعتباری مناسب و شایان توجهی تعلق می گیرد. عکس این مسئله نیز صورت می پذیرد که در صورت عدم پرداخت به موقع اقساط و نیز نقاط منفی همچون استعلام چک برگشتی تاثیر به سزایی بر گزارش اعتباری اشخاص خواهد گذاشت. برای آنکه بتوان با این تاثیر شایان توجه در بالا و پایین بودن رتبه اعتباری افراد آشنا شد؛ می توان با مراجعه به سامانه اعتبار سنجی روند 8 ساله اخیر رفتارها و عملکردهای اشخاص مختلف را و تاثیر چشمگیر این عملکردها بر روی رتبه اعتباری آن ها را مشاهده نمود.
بنابراین به طور کلی اگر اشخاص مختلف اقساط خود را به موقع پرداخت نمایند؛ این مسئله سبب گزارش مثبت از رتبه اعتباری آنان می گردد ولی در صورت عدم پرداخت یا دیرکرد در نحوه پرداخت و یا صدور هرگونه استعلام چک برگشتی سبب گزارش منفی رتبه اعتباری و سابقه اعتباری منفی برای آن شخص می گردد. پس شایسته است که همواره تا حد امکان بتوان تمامی اقساط خود را به موقع پرداخت نمود و به هیچ عنوان این روند را با تاخیر و یا با استعلام چک برگشتی به پیش نبرد تا رتبه اعتباری مطلوبی عاید هر شخص گردد.
عوامل تاثیرگذار بر روی رتبه اعتباری
عوامل بسیار زیادی بر روی رتبه اعتباری تاثیرگذار هستند که از آن جمله تعهدات فعلی هر متقاضی نظیر متقاضیان وام های در حال تسویه و سایر تعهدات مشابه در این رتبه بندی نقش پر رنگی را ایفاء می نماید. علاوه بر این تعهدات کلیه سوابق اشخاص نظیر: سوابق بانکی، جرائم راهنمایی و رانندگی، سابقه خریدهای قسطی، چک برگشتی و نیز موارد بسیار زیاد دیگری به این سیستم متصل گردیده و تمامی این سوابق را مورد سنجش قرار می دهند تا در جایگاه و رتبه اعتباری آن ها تاثیرگذار باشند. به واقع می توان این گونه اذعان داشت که گزارش رتبه اعتباری معرفی نامه ای است که کارنامه و عملکرد اعتباری هر شخص هست که نشانگر میزان پایبندی وی به ایفای تعهداتش می باشد. به همین منظور زمانیکه یک شخصی برای دریافت تسهیلات خود به شعبه بانک مراجعه می کند، متصدی شعبه بانکی با دریافت و ارزیابی گزارش رتبه اعتباری وی به میزان پایبندی آن شخص نسبت به تعهداتش پی می برد.
بنابراین به طور کلی با توجه به تاثیر چشمگیر نقاط منفی از جمله عدم پرداخت و یا پرداخت با تاخیر و نیز استعلام چک برگشتی بر روی گزارش رتبه اعتباری اشخاص قدر مسلم این است که با پرداخت به موقع اقساط و اجتناب از هر گونه نقاط منفی و استعلام چک برگشتی جایگاه و رتبه اعتباری شایسته ای را برای خود رقم زد.
رتبه بندی اعتباری چیست؟
رتبه بندی اعتباری برای اشخاص حقیقی در ایران توسط بانکها، موسسات مالی و لیزینگها بر مبنای اطلاعات دریافتی انجام میشود. در واقع همانند شناسنامهای است که مشخص میشود هر فرد حقیقی چه میزان وام از بانک یا موسسهی مالیای دریافت کرده و چقدر در پرداخت اقساط وام دریافتی موفق بوده و چه سابقهی منفی یا مثبتی داشته است. این اطلاعات و سوابق به صورت آنلاین در سیستم هر بانک و موسسهی مالیای موجود است و اینگونه که فردی در بازپرداخت اقساط یک وام از فلان بانک یا موسسهی مالی بد حساب و دارای نمرهی منفی است، بتواند از بانک یا موسسهی مالی دیگری درخواست وام کند. در رتبه بندی اعتباری به هر شخصی نمرهای به نام نمره اعتباری داده میشود. نمره اعتباری ابزاری است که توسط وام دهندگان برای تعیین اینکه آیا شما برای دریافت یک کارت اعتباری خاص، وام، وام مسکن یا خدمات دیگر واجد شرایط هستید، داده میشود. با استفاده از اطلاعات موجود در گزارش اعتباری خود و هر گونه اطلاعات اضافی که به عنوان بخشی از درخواست شما ارائه میشود، وام دهندگان از یک مدل ریاضی برای محاسبه نمرهای که سابقه اعتباریتان را نشان میدهد استفاده میکنند. این کمک میکند تا مشخص شود چه نوع وام گیرندهای هستید و چگونه قرار است بازپرداخت وام دریافتی خود را مدیریت کنید.
در رتبه بندی اعتباری افراد با نمره بالاتر، ریسک کمتری دارند.
در طول زندگی نمرات اعتباری میتواند نقش کلیدیای برای دریافت خدمات مالیتان بازی کند. برای مثال، هنگام درخواست کارت اعتباری یا وام مسکن، میتواند برای کمک به تعیین اینکه آیا درخواست شما پذیرفته شده است یا خیر و اینکه کدام نرخ بهره را پرداخت میکنید، استفاده شود. در رتبه بندی اعتباری افراد با نمره بالاتر اغلب به عنوان مشتریان با ریسک کمتر شناخته میشوند، این به این معنی است که وام دهندگان احتمال بیشتری دارند که به آنها اعتبار بدهند. لازم به یادآوری است که هر وام دهنده به دنبال یک سیاست متفاوت برای سیستم رتبه بندی اعتباری خود است. بنابراین، اگر شما معیارهای یک وام دهنده را برآورده نکنید، ممکن است هنوز بتوانید اعتبار را از بانک یا موسسه مالی دیگری دریافت کنید. با این وجود فهمیدن دلایل رد شدن اعتبار شما برای گرفتن وامی از یکی از بانکها یا موسسات مالی قبل از درخواست وام از بانک و موسسه مالی دیگر، بسیار مهم است. شما همچنین باید آگاه باشید که جستجوی بیش از حد برای استفاده از اعتبار برای گرفتن وام در کوتاه مدت ممکن است برای دیگر وام دهندگان به عنوان یک امتیاز منفی محسوب شود.
چه عواملی بر نمره اعتباری شما تاثیر میگذارد؟
نمره اعتباری شما براساس گزارش کارت اعتباری تان تعیین میشود. عوامل و شاخصههای مختلف موجود در این گزارش ممکن است موجب تغییر نمره اعتباری شما شود، از جمله:
اطلاعات مربوط به گزارش کارت اعتباری خود، از قبیل کل بدهی و میزان اعتبار موجود در آن
تاریخچه حسابهای کارت اعتباری شما
جستجوهای کارتهای اعتباری (زمانی که یک حساب اعتباری ساخته میشود)
پروندههای عمومی
مراحل ساده برای کمک به مدیریت نمره اعتباری شما
گزارش کارت اعتباری و نمره خود را به طور مرتب بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات درست است.
اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه پرداخت بدهی و اقساط را از دست ندادهاید.
هر حساب اعتباری استفاده نشده را ببندید، زیرا داشتن محدودیت در استفاده از کارت اعتباری ممکن است توسط وام دهندگان به عنوان امتیاز منفی در نظر گرفته شود.
قوانین حقوقی مربوط به چک برگشتی
با توجه به اینکه می خواهیم در خصوص قوانین حقوقی مربوط به چک برگشتی سخن به میان آوریم؛ در ابتدای امر به ارائه تعاریف و نکات لازم در خصوص استعلام چک برگشتی خواهیم پرداخت تا بعد از آشنایی با عمده دلائل آن به قوانین حقوقی و قانونی در خصوص مجازات افرادی روی آوریم که چک آنان برگشت خورده است.
استعلام چک برگشتی و مشکلات پیش روی آن
طبیعتا کمتر کسی را امروزه می توان یافت که با مشکلات و معضلات استعلام چک برگشتی آشنایی نداشته باشد. استعلام چک برگشتی به واقع می تواند برای هر کسی زمینه ساز شکل گیری پرونده های بسیار زیادی در مراجع قضایی گردد. به همین منظور با توجه به اهمیت بالای آن و مشکلات قانونی و کیفری در قبال آن در این قسمت بنا نهاده ایم تا موضوع استعلام چک برگشتی را از منظر حقوقی و مجازات هایی مورد بررسی قرار دهیم که قانون برای آن وضع کرده است.
رتبه بندی اعتباری چگونه انجام میشود؟
رتبه بندی اعتباری توسط شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری تنها سامانهی اعتبار سنجی و گزارشگری اعتباری جامع و یکپارچه در ایران، انجام شده و اطلاعات جامع افراد را به صورت لحظهای در اختیار بانکها و موسسات مالی برای وام دادن در اختیار میگذارد. در رتبه بندی اعتباری در واقع اعتبار مالی شما به عنوان یک عدد بیان میشود. بانکها و موسسات مالی همچنین میتوانند از آن به عنوان یک درجه برای اینکه چگونه افراد مختلف در مدیریت وام و بازپرداخت اقساط آن، کارتهای اعتباری و دیگر تعهدات مالی در طول سال مسئولیت پذیر هستند، استفاده کنند. رتبه و نمرات اعتباری بسیار مهم هستند، زیرا نشان دهندهی توانایی شما در وام گرفتن و بازپرداخت آن است. آنها همچنین در توانایی پرداخت حق بیمه اتومبیل موثر هستند. علاوه بر این، رتبه اعتباری بد میتواند حتی برای پیدا کردن یک شغل یا محل زندگی برای افراد مشکلاتی ایجاد کند. هرچه فرد نسبت به پرداخت اقساط وام بهتر عمل کند و مسئولیت پذیری خود را ثابت کند، از سوی آن بانک نمره و اعتبار مالی بهتری میگیرد و میتواند در آینده بازهم از آن بانک و موسسه مالی و دیگر بانکها و موسسات مالی اقدام کند. چرا که اطلاعات مالی اشخاص و رتبهی اعتباری آنها به صورت آنلاین و سیستمی در اختیار تمامی بانکها و موسسات مالی از طریق سامانهی اعتبار سنجی شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری قرار میگیرد و فردی که نسبت به بازپرداخت اقساط وام و تسهیلات از بانک یا موسسهی مالیای بد عهدی کرده است و نمیتواند انتظار داشته باشد که بانک و موسسهی مالی دیگری به راحتی به او وام یا تسهیلات اعطا کند.
مزایای رتبه بندی اعتباری چیست؟
رتبه اعتبار مالی بخش مهمی از تصویر مالی شماست. وام دهندگان نمره اعتبار خود را با اطلاعاتی که در گزارش اعتباری افراد میگیرند، برای ارزیابی ریسک و خطر بازپرداخت اقساط وام، عنوان وام گیرنده ترکیب میکنند. اگر نمره شما بالا باشد، به نظر میرسد خطر ریسک برای آنها کم است؛ اگر نمره شما کم باشد، وام دهندگان ممکن است در مورد توانایی بازپرداخت اقساط وام از شما سوال بپرسند.
1. رتبه بندی اعتباری میتواند به شما برای گرفتن وام کمک کند.
رتبه و نمرهی نمره اعتباری خوب میتواند هزاران ریال از سرمایهی شما برای گرفتن یک وام صرفه جویی کند. به یاد داشته باشید که وام دهنده ممکن است نمره و اعتبار مالی متفاوتتری نسبت به آنچه که شما میبینید، گردآوری کرده باشد که این بسته به اطلاعات و دادههایی است که از موسسات نشان دهندهی رتبهی مالی به دست میآورد.
2. نمره اعتباری شما میتواند بر حق بیمهتان تاثیر بگذارد.
ارائهی خدمات بیمهای به افراد مختلف میتواند از طریق نمره و رتبهی اعتباری آنها انجام شود و هرچه نمره و رتبهی اعتباری پایینتری داشته باشند، از پوشش بیمهای کمتری بهره مند خواهند شد. با این حال، با افزایش اعتبار خود میتوانید با پرداخت حق بیمه کمتر، هزاران ریال در هزینههای خود صرفه جویی کنید.
3.با داشتن رتبهی اعتباری بالاتر معاملات بهتری انجام خواهد شد.
هنگامی که نمره و رتبهی اعتباری بهتری کسب کنید، به معاملات و فرصتهای مالی بهتری دسترسی پیدا خواهید داشت. شما ممکن است بتوانید خانه خود را به نرخ بهره کمتری بفروشید؛ ممکن است به کارت های اعتباری با نرخ بهره کمتری دسترسی داشته باشید؛ و حتی ممکن است چکهای حسابهای بانکی، حسابهای سرمایه گذاری و کارتهای اعتباری با پاداش و تخفیف امضا ارائه شود. دسترسی به این معاملات مالی ممکن است به شما در مدیریت بهتر منابع مالیتان در طولانی مدت کمک کند.
استعلام چک برگشتی و معضلات پیش روی آن از بانک ها
برای استعلام چک برگشتی از بانک ها روش ها و شیوه های مختلفی وجود دارد که در این قسمت درصدد معرفی این روش ها هستیم . برای استعلام چک برگشتی کافیست به یکی از این روش ها روی آورد. اما پیش از ورود به بحث روش های مربوط به این کار به ذکر چند نکته در خصوص چک برگشتی می پردازیم. چک برگشتی امروزه تبدیل به یک معضل اقتصادی در کشور شده است که حتی اصلاحیه های قانون چک هم نتوانسته است روند رو به افزایش چک های برگشتی را متوقف سازد. نکته قابل توجه در این باره ضریب بالای 95 درصدی چک های برگشتی به خاطر بی پولی و خالی بودن حساب افراد است.
روش های مربوط به استعلام چک برگشتی از بانک ها
با توجه به ضریب بالای چک های برگشتی، بانک ها به شیوه های مختلفی رو به استعلام چک برگشتی می آورند که به ذکر این شیوه ها خواهیم پرداخت.
استعلام چک برگشتی در قالب ارسال پیامک
اولین روش برای استعلام چک برگشتی در قالب ارسال پیامک است که بر این اساس مشتریان می توانند با ارسال شناسه استعلام 16 رقمی درج شده در چک های صیادی به سامانه استعلام پیامکی این بانک با شماره 701701 در قالب ۱*۱* شناسه استعلام ۱۶ رقمی از وضعیت اعتباری صادرکننده چک مطلع شوند که از این استعلام نکاتی همچون تعداد چک های برگشتی، مبالغ چک های برگشتی ثبت شده در نزد بانک مرکزی عاید آنان می گردد و نسبت به این اطلاعات به همین راحتی آگاه می گردند. بعد از اجرای این فرآیند و ارسال پیامک، پاسخ آن به صورت اطلاع رسانی و در قالب رتبه بندی شده بر حسب یکی از پنج رنگ تعیین شده اعلام می گردد. هر یک از این رنگ ها گویای درجه مشخصی از اعتبار صادرکننده چک می باشند. هر چقدر وضعیت صادر کننده چک به رنگ سفید نزدیک باشد، نشان دهنده سابقه قابل قبول وی می باشد و هر چقدر به رنگ قرمز نزدیک شده باشد، دریافت چک را از آن با مشکل مواجهه می سازد. وضعیت صادر کننده چک بر حسب رنگ ها به ترتیب به این قرار است: وضعیت سفید (بدون هیچ چک برگشتی و وضعیتی قابل قبول و مطلوب)، وضعیت زرد، نارنجی، قهوه ای و قرمز. رنگ های سفید و زرد و تا حدودی نارنجی می توانند این اطمینان را به فرد بدهند که به راحتی از او چک دریافت کند ولی رنگ های قهوه ای و به ویژه قرمز سابقه چک های برگشتی زیاد طرف مقابل را نشان می دهند که نمی توان از او چکی دریافت نمود چرا که هر لحظه امکان برگشت چک از وی بر می آید.
استعلام چک برگشتی از طریق اپلیکیشن
برای استعلام چک برگشتی می توان از طریق اپلیکیشن بر روی گوشی نیز این مهم را به سرانجام رساند. اپلیکیشن چک صیادی در این راستا تعبیه گشته است تا شما به راحتی با نصب این اپلیکیشن بر روی گوشی های هوشمند خود و با ارسال شناسه 16 رقمی مندرج در چک های صیادی به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی از وضعیت چک های برگشتی صادرکننده چک باخبر گردید. در واقع روال کار این برنامه به همان شیوه ارسال پیامک عمل می کند. ولی طرح و قالب گرافیکی نیز افزون بر آن دارد و در قالب برنامه گوشی تعبیه گشته است. از دیگر کارکردهای این برنامه این است که دیگر شما نیازی ندارید که به حفظ کردن کد استعلامی بپردازید و کلیه مستندات لازم در این برنامه حفظ و نگهداری می شود.
استعلام چک های مفقود شده یا سرقتی
از دیگر روش های استعلام چک برگشتی مراجعه به وب سایت ساد 24 است که می توانید با وارد کردن شناسه 16 رقمی برگه چک خود از گزارش مفقودی یا سرقتی چک در دسترس خود اطمینان حاصل نمایید. علاوه بر آنکه با مراجعه به این سایت می توانید از سوء استفاده و مشکلات احتمالی دسته چک مربوطه جلوگیری به عمل آورید.
استعلام چک برگشتی از سامانه اعتبارسنجی آیس
شما با ورود به لینک www.icescoring.com و با وارد کردن کد ملی و شماره موبایل خود و یا شخص دیگر( البته با تائید خود وی ) می توانید سابقه چک برگشتی وی درسراسر بانکهای کشور دسترسی پیدا کنید.در این سامانه علاوه بر مشاهده چکهای برگشتی می توانید سوابق بدهی های بانکی ، وام ها و تسهیلات دریافتی و اقساط عقب افتاده رانیز مشاهده نمائید . سامانه اعتبارسنجی آیس در گزارش اعتباری ارئه شده خود به شما اطلاعات هویتی شخص شامل موبایل و تلفن و آدرس وی را به شما نشان خواهد داد. این سامانه اطلاعات جامع و کاملی را درخصوص رفتار مالی شخص اعتبار سنجی شده در 8 سال گذشته به شما ارائه می دهد .
رفع سوء اثر استعلام چک برگشتی
با توجه به اینکه امروزه ما شاهد رشد بی رویه چک های برگشتی هستیم. استعلام چک برگشتی در سال های اخیر سبب شده است تا برای رفع سوء اثر این نوع از چک ها، گروه های مختلفی خود را وارد صحنه کرده و رو به تبلیغات گسترده و دامن گیر غیر مجاز خود در این حوزه آورند که هیچ گونه وجهه قانونی هم ندارد. این تبلیغات گسترده نه تنها مورد تایید شبکه های بانکی نمی باشد، بلکه حتی بستری فراهم آورده است که سبب سوء استفاده افراد متقلب و متخلف گشته است. به همین منظور بانک مرکزی این تبلیغات را در راستای رفع سوء اثر از چک برگشتی غیر قانونی دانسته و از صاحبان این نوع چک ها پایبندی به دستورالعمل های بانک مرکزی و شعب وابسته به آن را خواستار است.
روش های رفع سوء اثر استعلام چک برگشتی در شبکه های بانکی
برای آنکه با روش های رفع سوء اثر استعلام چک برگشتی در شبکه های بانکی و دستورالعمل های رایج بانک مرکزی آشنا گردیم؛ در این قسمت به ارائه این روش ها پرداخته تا به صورت قانونی بتوان نسبت به رفع سوء اثر چک برگشتی اقدامات لازم را صورت داد. بنابراین بر حسب این بخشنامه تمامی موارد وابسته به رفع سوء اثر از چک های برگشتی اشخاص می بایست صرفا از طریق شبکه های بانکی به روش های زیر صورت پذیرد:
تامین موجودی
ابتدایی ترین روش پس از استعلام چک برگشتی این است که مشتری پس از رویت خالی بودن حساب خود، مبلغ کسری موجودی را به حساب خود واریز نماید. همان طور که پیشتر یادآور گشتیم؛ بیشترین ضریب درصدی که سبب برگشت چک می شود، مربوط به خالی بودن موجودی حساب است. بنابراین با واریز مبالغ به حساب خود، بانک قادر خواهد بود که در راستای رفع سوء برگشت چک و پرداخت آن به ذی نفع گام بردارد تا از چک برگشتی شخص به اصطلاح رفع سوء گردد.
ارائه لاشه چک برگشتی
دومین روش در قبال رفع سوء اثر چک های برگشتی پس از استعلام چک برگشتی اشخاص این است که مشتری لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه دهد و در قبال آن از بانک رسید دریافت نماید.
ارائه رضایتنامه محضری ذینفع چک به بانک
سومین روش در صورتی تحقق می بخشد که پس از استعلام چک برگشتی اشخاص امکان ارائه لاشه چک برگشتی آن شخص به بانک بنا به دلائلی از جمله گم شدن آن یا مواردی از این دست وجود نداشته باشد. در این شرایط ذی نفع می تواند به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه نماید و به این منظور رضایت خود را مبنی بر رفع سوء اثر شخص اعلام نماید تا بانک نیز پس از دریافت رضایت نامه در راستای ابطال چک مذکور اقدام نماید.
واریز مبلغ درج شده در چک به سپرده قرضالحسنه جاری و مسدود کردن آن به مدت ۲۴ ماه
در صورتی که روش های دوم و سوم در این راستا جوابگو نبودند و نه لاشه چک و نه رضایت محضری امکان به تحقق نشستن نداشت؛ تحت چنین شرایطی مشتری می تواند معادل کسری موجودی را به سپرده قرض الحسنه جاری خود واریز نماید. البته به شرطی که سپرده وی نزد بانک و از طرف مراجع قضایی مسدود نشده باشد تا به این منظور پس از واریز مبلغ مورد نظر بتواند درخواست خود را مبنی بر مسدود شدن وجه مذکور برای پرداخت چک برگشتی تا زمان قطعی شدن چک برگشتی و یا تا حداکثر 24 ماه به شعبه افتتاح کننده حساب ارائه سازد. با اجرای این فرآیند شعبه افتتاح کننده حساب موظف می گردد که در ظرف 5 روز کاری نامه ای را مبنی بر تامین وجه چک به اطلاع شخصی برساند که گواهی نامه عدم پرداخت به نام او صادر گشته است تا به بانک مراجعه نموده و وجه چک مذکور را دریافت نماید.